Symptomen van koemelkallergie bij baby’s

Koemelkallergie is een voedselallergie waarbij het lichaam overgevoelig is voor koemelkeiwitten, vandaar ook de naam koemelkeiwitallergie. Vooral kinderen jonger dan vier jaar krijgen hiermee te maken. Hun darmen zijn nog niet volledig ontwikkeld, waardoor grotere eiwitdeeltjes onvoldoende verteerd worden en in het bloed terechtkomen. Het immuunsysteem gaat deze stoffen afstoten en lokt een allergische reactie uit, met allerlei symptomen, zoals krampen en eczeem, als gevolg. De helft van de baby’s is rond het eerste levensjaar over de koemelkallergie heen gegroeid. Bij de andere helft verdwijnt de allergie tegen de vierde verjaardag.

De symptomen bij deze allergische reactie kunnen onmiddellijk optreden na het eten of na een periode van enkele dagen. Dit is afhankelijk van het type koemelkallergie.

Type IgE-gemedieerde koemelkallergie

Baby’s die onmiddellijk tijdens de voeding of ten laatste na enkele uren last krijgen van een allergische reactie hebben meestal de IgE-gemedieerde vorm van koemelkallergie. Bij deze vorm reageert het immuunsysteem vrij snel op het koemelkeiwit door IgE-antilichamen te produceren, die vervolgens een allergische reactie uitlokken. Hierdoor is dit type makkelijker op te sporen in het bloed.

Type niet-IgE-gemedieerde koemelkallergie

Als de symptomen pas na enkele uren of dagen optreden dan is de kans groter dat jouw baby last heeft van de niet-IgE-gemedieerde vorm van koemelkallergie. Dit type wordt gekenmerkt door een vertraagde reactie van het immuunsysteem en is niet te bepalen in het bloed. Het mechanisme achter dit type koemelkallergie is momenteel nog onduidelijk. 

Combinatie van beide types

Het kan ook zijn dat je baby een combinatie van beide vormen heeft. Dat wil zeggen dat de symptomen meteen en ook na enkele dagen kunnen optreden

Zijn er allergische aandoeningen aanwezig in je gezin (huisstofmijtallergie, hooikoorts …)? Dit vergroot de kans dat een voedselallergie de kop opsteekt. 

De symptomen van koemelkallergie manifesteren zich vaak al enkele weken na de geboorte. Wanneer je zelf koemelkproducten nuttigt terwijl je borstvoeding geeft, kan je baby allergische reacties vertonen. Maar ook flesvoeding die koemelkeiwitten bevat, kan de verschijnselen uitlokken. Hieronder sommen we de signalen op waaraan je een koemelkeiwitallergie kan herkennen:

• Huilen of onrustig zijn tijdens of na de maaltijd
• Huidklachten: jeuk, eczeem, …
• Buikkrampen
• Verminderde gewichtstoename
• ’s Nachts vaker wakker worden

Meestal IgE-gemedieerd gerelateerd

• Niezen, verstopte neus of loopneus
• Ademhalingsproblemen en astmatische klachten: hoesten, piepende ademhaling …
• Zwelling van lippen, tong of gezicht
• Netelroos
  
• Diarree, braken
• Anafylaxie
  Een allergische shock komt gelukkig maar zelden voor.

Meestal Niet-IgE-gemedieerd gerelateerd

• Darmkrampen
  Ook zonder koemelkallergie kan je baby last hebben van kolieken.
• Reflux
• Constipatie
• Dunne stoelgang die soms slijm of bloed bevat

De symptomen kunnen mild zijn of ernstige reacties uitlokken. De opgesomde klachten kunnen ook een andere oorzaak hebben. Of misschien heeft jouw baby nog andere klachten die we niet vermeld hebben? Kan je baby meerdere symptomen van koemelkallergie afvinken? Dan kan je best een kinderarts raadplegen om een correcte diagnose te formuleren. 

Heeft je baby koorts? Dan ligt een koemelkeiwitallergie niet aan de basis, maar is er meer aan de hand. In onze blog ‘Mijn baby heeft koorts’ vertellen we wat je zelf kan doen en wanneer je de huisarts contacteert.

Deze twee begrippen worden vaak met elkaar verward. Nochtans hebben ze weinig met elkaar te maken! Een allergie is een afwijkende reactie van het afweersysteem. Bij een voedselintolerantie daarentegen ontbreken er bepaalde stoffen in het lichaam, waardoor de vertering van bepaalde voedingsproducten spaak loopt.

Wie concreet kampt met lactose-intolerantie, heeft een tekort aan het enzym lactase in het darmstelsel. Het gevolg? Melk en haar aanverwante producten, die lactose of melksuiker bevatten, worden maar moeilijk verteerd. Hierdoor kan je last krijgen van buikkrampen, een opgeblazen gevoel, diarree of winderigheid. Bovendien komt lactose-intolerantie meestal bij oudere kinderen of volwassenen aan het licht, terwijl koemelkallergie voornamelijk baby’s treft.

Bij baby’s is een bloedtest eerder ongebruikelijk om koemelkallergie vast te stellen, omdat de IgE antistoffen niet altijd te bepalen zijn in het bloed. Doorgaans kiest men voor een eliminatie-provocatietest. Dat houdt in dat alle voedingsmiddelen met koemelkeiwit tijdelijk geweerd worden, om na te gaan of de symptomen vervolgens verminderen. Geef je borstvoeding? Ook via de moedermelk kunnen koemelkeiwitten doorgegeven worden. Je hoeft zeker niet te stoppen met borstvoeding, maar stapt best wel over op een dieet vrij van koemelk. Later kan koemelk stapsgewijs opnieuw geïntroduceerd worden, om te evalueren of de allergie geweken is.

Een tip is om als ouder een eetdagboek bij te houden. Zo kan je precies documenteren wat zowel jij als je kind consumeren, en welke symptomen van koemelkallergie nadien optreden. Verdwijnen de klachten na het schrappen van koemelk? Keren ze terug van zodra je baby opnieuw blootgesteld wordt? Belangrijke info om mee aan de slag te gaan! 

Een effectief geneesmiddel voor de overgevoeligheid bestaat voorlopig niet. Het is dus afwachten tot de koemelkallergie vanzelf verdwijnt … In de tussentijd doe je er goed aan om koemelk zoveel mogelijk uit de weg te gaan. Vergeet zeker niet om de nabije omgeving in te lichten: zo vermijd je dat je baby voeding met koemelk geserveerd krijgt wanneer hij bij familie of vrienden verblijft. Hieronder lijsten we de potentiële oplossingen op:

• Pas je eigen eetpatroon aan
  Bij borstvoeding raden we aan om zelf tijdelijk geen koemelk meer te consumeren. Dit verhindert dat je kind geconfronteerd wordt met koemelkeiwitten.
• Flesvoeding zonder koemelk
  Preventief, als koemelkallergie nog niet is vastgesteld, kan je in samenspraak met je arts opteren voor hypoallergene flesvoeding (bv. Nutrilon prosyneo, Nan Complete Comfort). In deze partieel gehydrolyseerde flesvoeding zijn de eiwitten deels in stukjes gesplitst. Hierdoor zal je baby minder last hebben van spijsverteringsproblemen, maar deze hypoallergene flesvoeding heeft onvoldoende effect bij baby's met koemelkallergie. Blijkt je baby effectief een koemelkallergie te hebben, dan wordt een zware gehydrolyseerde babymelk aangeraden (bv. Nutramigen LGG, Nutrilon Pepti Syneo, Nan Althera). In deze extensief gehydroliseerde flesvoeding zijn de eiwitten in zo'n kleine stukjes gesplitst dat er geen grote stukken onverteerde koemelkeiwitten meer in het bloed terechtkomen. Dat verkleint de kans op een allergische reactie. In uitzonderlijke gevallen kan de pediater opteren voor een volledig verknipte babyvoeding, op basis van aminozuren (bv. Neocate, Alfamino, Nutramigen Puramine). Deze flesvoeding wordt enkel gebruikt als andere producten niet helpen. Het nadeel van flesvoeding op basis van aminozuren is de dure prijs.
• Groente- en fruitpap
  Bij kinderen met koemelkeiwitallergie wordt er vaak sneller overgeschakeld naar vaste voeding. Hierdoor komen ze minder in contact met koemelk en verlichten de klachten.
• Sojamelk
  Flesvoeding op basis van plantaardige soja is een mogelijkheid, maar zal nooit de eerste keuze zijn. De samenstelling is minder optimaal in vergelijking met hypoallergene flesvoeding. Bovendien bestaat het risico dat je kind ook hier allergisch op reageert. Melk van andere dieren (schapenmelk, geitenmelk …) wordt afgeraden, aangezien ze eiwitten bevat die eveneens een allergische reactie kunnen uitlokken.

Tip: Geef koemelkvrije babyvoeding niet op eigen houtje. Je gaat best langs bij je pediater zodat je baby de meest geschikte voeding krijgt. 

Twijfel je of je kind symptomen van koemelkallergie vertoont? Wil je persoonlijk advies over de beschikbare alternatieven? Onze experts denken graag met je mee, zodat je baby zich weer helemaal goed voelt.